روز چهارشنبه 31 اردیبهشت ماه بازار سرمایه ایران میزبان عرضه اولیه سهام شرکت مجتمع صنایع لاستیک یزد با نماد (پیزد1) در بازار دوم فرابورس خواهد بود. مجتمع صنایع لاستیک یزد هفتمین شرکت گروه لاستیک و پلاستیک و چهارمین شرکت تولید تایر در این گروه خواهد بود. در ادامه قصد داریم تا با بررسی کوتاه صنعت لاستیک در ایران و جهان، به معرفی شرکت صنایع لاستیک یزد بپردازیم.

صنعت لاستیک

صنعت لاستیک را می‌توان یکی از صنایع مهم در زنجیره صنعت خودرو و حمل و نقل دانست. اگرچه لاستیک در صنایعی همچون شیمیایی، برق، الکترونیک و فضایی کاربرد دارد، اما بخش اعظمی از تولیدات صنعت لاستیک در بخش حمل و نقل استفاده می‌شود. به طوری که مهم‌ترین تقاضا برای محصولات این صنعت در بخش خودروهای سواری، باری و مسافری است.

 

حدود 500 واحد تولیدی در سراسر جهان در صنعت لاستیک فعالیت می‌کنند که برترین تولیدکنندگان این صنعت مانند بریجستون، سومیتومو، هانکوک و کومهو در کشورهای آسیای شرقی قرار دارند و از این حیث، کشورهای آسیایی پرچم‌دار تولید تایر در جهان به شمار می‌روند. یکی از دلایل مهمی که سبب پیشرفت کشورهای آسیایی در صنعت لاستیک شده است، مزیت نسبی کشورهای این قاره در تولید مواد اولیه لاستیک است. به گونه‌ای که کشور مالزی یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان برتر کائوچوی طبیعی در دنیا است.

 

انواع لاستیک

لاستیک‌ها بر اساس نوع مواد اولیه و ساختار درونی، دارای انواع مختلفی هستند.

تایرها بر اساس نوع مواد اولیه و روش‌های تولید به دو دسته‌ی زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:

• تایر طبیعی: این نوع از تایرها منشأ گیاهی دارند.
• تایر مصنوعی یا سنتزی: در تهیه‌ی این نوع از تایرها از مشتقات نفتی و محصولات کارخانجات پتروشیمی استفاده می‌شود. کیفیت تایرهای مصنوعی نسبت به نوع طبیعی کم‌تر است.

از سوی دیگر لاستیک‌ها براساس ساختار درونی به دو دسته‌ی زیر طبقه‌بندی می‌شوند:

• بایاس: در این نوع از تایرها، لایه‌ها به صورت ضربدری روی هم قرار می‌گیرند و جنس نخ مورد استفاده در آن‌ها از نایلون است. بیش از 80 درصد تولید تایر در ایران از نوع بایاس است.
• رادیال: جنس نخ این نوع از تایرها، ریون است و نخ‌های آن‌ها به صورت 90 درجه قرار می‌گیرد. تایرهای رادیال از کیفیت بهتری نسبت به لاستیک‌های بایاس برخوردار هستند اما به دلیل آن که فناوری‌های بیشتری برای تولید این نوع از تایرها مورد نیاز است، قیمت تمام شده تایرهای رادیال نسبت به بایاس بیشتر است. لازم به ذکر است که حدود 65 درصد تایر تولیدی در دنیا از جنس رادیال است.

صنعت تایر در ایران

صنعت تایر یکی از صنایع قدیمی کشور است که اولین کارخانه آن در سال 1337 و با سرمایه‌گذاری شرکت آمریکایی گودریچ تحت نام شرکت کیان آغاز به کار کرد. در طی سال‌های بعد شرکت‌های تایرساز دیگری همچون بارز، پارس و یزد تأسیس شدند. در حال حاضر 11 واحد تولید لاستیک در کشور فعال هستند که از این بین چهار شرکت در بازار سرمایه پذیرفته شده‌اند. نیاز بازار تایر کشور در بخش سواری، موتورسیکلت و دوچرخه به صورت کامل از طریق تولیدات داخل کشور تأمین می‌شود اما در بخش تایرهای سنگین، حدود 40 درصد از نیاز کشور از طریق واردات صورت می‌گیرد.

 

 همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، بیش از 80 درصد تولید تایر ایران از نوع بایاس است که این نوع از تایرها از کیفیت خوبی برخوردار نمی‌باشند. از همین رو به دلیل بالا بودن قیمت و کیفیت نامناسب تایرهای ایرانی، این صنعت صادرات زیادی به خارج از کشور ندارد و صادرات آن تنها محدود به کشورهای افغانستان، پاکستان و کشورهای آفریقایی است.

مجتمع صنایع لاستیک یزد

شرکت مجتمع صنایع لاستیک یزد در خرداد ماه سال 1364 و با هدف تولید انواع لاستیک تویی و رویی، قطعات لاستیک و لاتکسی و ریکلیم رابر، واردات مواد اولیه و ماشین‌آلات تولیدی مربوطه و پخش لاستیک تأسیس شد.

محل استقرار کارخانجات شرکت صنایع لاستیک یزد با هدف سیاست دولت مبنی بر گسترش صنایع استراتژیک در نقاط محروم کشور، در شهر یزد است و مرکز اصلی این شرکت در تهران قرار دارد.

عمده محصولات تولیدی توسط این شرکت در بخش تیوب، تایر دوچرخه، تایر موتوری، تایر سواری بایاس و تایرسواری رادیال است.

ظرفیت اسمی تولید شرکت صنایع لاستیک یزد در بخش‌های انواع تیوب، تایر بایاس و تایر رادیال به ترتیب 3,620، 11,380 و 31,000 تن در سال است که از این حیث شرکت صنایع لاستیک یزد یکی از تولیدکنندگان برتر تایر رادیال در کشور است. همچنین تولیدات این شرکت علاوه بر بازار ایران، مشتریان خارجی نیز دارد؛ به طوری که در سال 1397 علی‌رغم وجود ممنوعیت صادرات تایرهای سواری و وانتی بایاس و رادیال از شهریور 97 و از سرگیری صادرات تایرهای موتوری و دوچرخه‌ای از دی ماه همان سال، این شرکت توانست 92 درصد از برنامه صادرات خود را عملی کند.

ریسک‌های موجود در شرکت

ریسک‌های موجود در صنعت لاستیک ایران، به نوعی از دسته ریسک‌های سیستماتیک هستند. به بیان ساده‌تر، ریسک‌هایی در صنعت لاستیک کشور وجود دارند که گریبانگیر تمام شرکت‌های این صنعت می‌باشند و در صورت وقوع می‌توانند روند تولیدی شرکت‌های حاضر در این صنعت را تهدید کنند. مهم‌ترین ریسک حاضر در صنعت لاستیک کشور، بحث تأمین و تخصیص ارز به شرکت‌های این صنعت است. به دلیل آن که حدود 40 درصد از مواد اولیه این صنعت از خارج کشور تأمین می‌شود. از همین رو تأمین و تخصیص ارز دولتی و ارسال پول به فروشندگان از چالش‌های جدی این صنعت است و شرکت‌های این صنعت همواره با آن مواجه هستند. از همین رو هرگونه تصمیم در این خصوص مانند حذف یا تخصیص ارز به تولیدکنندگان لاستیک کشور می‌تواند تأثیر مستقیمی بر روند تولید شرکت‌های حاضر در این صنعت داشته باشد.

جمع‌بندی

صنعت لاستیک یکی از صنایع مهم در چرخه خودروسازی کشور است که در چند سال اخیر به دلیل تحریم‌های بانکی و همچنین اتخاذ سیاست‌های نامناسب در جهت واردات لاستیک، با مشکلاتی همچون تأمین مالی مواجه شده‌اند. در شرایط کنونی که بازار سرمایه مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته است، ورود شرکت‌های صنعت تایر به بازار سرمایه می‌تواند منبع مناسبی جهت تأمین مالی این شرکت‌ها باشد.

دوره رایگان آشنایی با بازار بورس

آشنایی با سه محتوا مهم درباره عرضه اولیه:

• عرضه اولیه چیست؟ چگونه عرضه اولیه بخریم؟
• بهترین زمان فروش عرضه اولیه
• مقایسه سود عرضه‌های اولیه سال 98 با حقوق وزارت کار