واژه سرمایه‌گذاری شامل طیف گسترده‌ای از فعالیت‌ها می‌شود اما به طور کل سرمایه‌گذاری به تبدیل وجوه مالی به یک یا چندین نوع دارایی که برای مدتی در زمان آینده نگهداری خواهد شد معنا می‌شود.
یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری مالی، خرید سهام شرکت‌ها در بازار بورس اوراق بهادار است. این نوع سرمایه‌گذاری از ریسک بالایی برخوردار است و افرادی که دانش سرمایه‌گذاری در بازار بورس را دارند می‌توانند با مدیریت این ریسک، به فعالیت پرداخته و بازدهی بیشتری کسب کنند.
شرکت‌های سرمایه‌گذاری یکی از نهاد‌های مالی فعال هستند که مطابق بند 21 ماده یک قانون بازار اوراق بهادار فعالیت اصلی آن‌ها خرید و فروش سهام شرکت‌های بورسی یا غیربورسی است.
در واقع شرکت‌های سرمایه‌گذاری واسطه‌های مالی هستند که منابع مالی مورد نیاز شرکت‌های تولیدی و صنعتی را از طریق سهامداران یا سپرده‌گذار (بانک‌ها) فراهم می‌کنند و اصطلاحاً در آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند. از طرف دیگر برای سهامداران خود در تلاش برای کسب سود هستند. شرکت‌های سرمایه‌گذاری برخلاف شرکت‌های غیرسرمایه‌گذاری مستقیماً به فعالیت‌های تولیدی و صنعتی و خدماتی نمی‌پردازند.
پیشینه شرکت‌های سرمایه‌گذاری در ایران به بیش از 4 دهه‌ی قبل بازمی‌گردد. سرمایه‌گذاری ملی ایران، اولین شرکت سرمایه‌گذاری است که در زمینه اوراق بهادار از سال 1354 در ایران شروع به فعالیت کرد. پس از آن، تأسیس شرکت‌های سرمایه‌گذاری برای دوره‌ی نسبتاً طولانی روند کندی در پیش گرفت و رونق نسبی تأسیس آن‌ها از سال 1374 و بنا بر توجه دولتمردان به خصوصی‌سازی و واگذاری سهام دولتی به بخش خصوصی آغاز شد.
شرکت‌های سرمایه‌گذاری متشکل از متخصصانی است که وضعیت شرکت‌های بورسی را بررسی و تحلیل می‌کنند و با هدف کسب بیشترین سود به خرید و فروش سهام آن‌ها می‌پردازند.
فعالیت اصلی شرکت‌های سرمایه‌گذاری کسب سود حاصله از تغییرات قیمت سهام در بازار است. معیار خرید و فروش سهام شرکت‌ها، عملکرد و سوددهی آن‌ها است. درنتیجه هر زمان شاهد روند نزولی شرکتی باشند، برای جلوگیری از ضرر اقدام به فروش آن می‌کنند.
در اساسنامه شرکت‌های سرمایه‌گذاری که حاوی فعالیت‌ها و قوانین حاکم بر آن‌ها است، مجموعه‌ای از فعالیت‌های مشترک وجود دارد:
سرمایه‌گذاری در بازار بورس روش‌های مختلفی دارد و هرکس که قصد سرمایه‌گذاری در این بازار را دارد ابتدا باید فاکتور‌هایی از قبیل میزان آشنایی با بورس، سطح اطلاعات مالی، میزان ریسک‌پذیری فرد و ... را در نظر بگیرد و طبق تحلیل آن‌ها روش مدنظر خود را انتخاب کند.
به طور کلی می‌توان گفت برای سرمایه‌گذاری در بورس از دو روش مستقیم و غیرمستقیم می‌توان استفاده کرد.
سرمایه‌گذاری مستقیم: افراد شخصاً اقدام به خرید و فروش سهام می‌کنند. این روش به دلیل نوسانات بازار بورس و ریسک بالا به مهارت و سواد مالی بالایی نیازمند است.
برای آشنایی بیشتر با بورس و سرمایه‌گذاری به اینجا مراجعه کنید.
سرمایه‌گذاری غیرمستقیم: افراد به دلایل مختلف به صورت مستقیم به خرید و فروش سهام اقدام نمی‌کنند و در نتیجه افراد مدیریت سرمایه‌ی خود را به افرادی که مهارت و دانش بالایی دارند واگذار می‌کنند.
سرمایه‌گذاری غیرمستقیم از طریق دو روش صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سرمایه‌گذاری از طریق شرکت‌های سبدگردان صورت می‌گیرد.
شرکت‌های سبدگردانی: سبدگردانی به معنای تخصیص صحیح دارایی‌ها در قالب یک سبد است. در واقع در این روش سرمایه‌ی افراد با توجه به علایق و ریسک‌پذیری آن‌ها توسط سبدگردان مدیریت می‌شود. مزیت عمده‌ی این روش استفاده از توان حرفه‌ای و دانش مالی مدیر سبد است.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری: یک صندوق سرمایه‌گذاری مجموعه‌ای از سهام، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار است. زمانی که افراد در یک صندوق سرمایه‌گذاری می‌کنند، سرمایه آن‌ها بخشی از کل سرمایه صندوق خواهد شد. در نتیجه هرچقدر صندوق سود و زیان کسب کند، افراد نیز به نسبت سرمایه خود در این سود و زیان شریک هستند.
برای آشنایی بیشتر با صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌توانید به مقاله‌ی «صندوق سرمایه‌گذاری چیست؟» مراجعه کنید.
شرکت‌های سرمایه‌گذاری شباهت بسیاری با صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارند.
تفاوت عمده شرکت‌های سرمایه‌گذاری و صندوق‌های سرمایه‌گذاری، باز یا بسته بودن سرمایه است.
به بیان دیگر در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، افراد می‌تواند در چارچوب اساسنامه، هر زمانی وارد یا خارج شوند اما در شرکت سرمایه‌گذاری، ورود و خروج سرمایه طی تشریفات و مطابق قانون تجارت در قالب افزایش یا کاهش سرمایه انجام می‌شود.
به عبارت دیگر سرمایه صندوق سرمایه‌گذاری باز است و هرکس می‌تواند با خرید واحد سرمایه‌گذاری وارد و با فروش واحد سرمایه‌گذاری خارج شود.
.png)
در حالی که سرمایه در شرکت‌های سرمایه‌گذاری باز نیست و ورود و خروج سرمایه در قالب افزایش یا کاهش سرمایه و طی تشریفات متذکر در قانون تجارت صورت می‌گیرد. به عبارت دیگر اگر فردی قصد خروج داشته باشد، باید واحد سرمایه‌گذاری خود را به شخص دیگر منتقل کند و همچنین اگر قصد افزایش سهم خود را داشته باشد، باید سهام مدنظر خود را از سایر سهامداران خریداری کند. بنابراین نقدشوندگی سهام در شرکت‌های سرمایه‌گذاری نسبت به صندوق سرمایه‌گذاری کم است.
ارزش پرتفوی بورسی شرکت‌های سرمایه‌گذاری: به معنای ارزش روز سهام شرکت‌های بورسی موجود در سبد شرکت سرمایه‌گذاری است، بنابراین برای محاسبه این ارزش باید تعداد سهام موجود در سبد شرکت سرمایه‌گذاری را در ارزش هر یک از آن‌ها ضرب کرد.
ارزش پرتفوی غیربورسی شرکت‌های سرمایه‌گذاری: در صورتی که شرکت سرمایه‌گذاری در فعالیت‌هایی به جز خرید و فروش سهام شرکت‌های بورسی نقش داشته باشد، ارزش آن دسته از فعالیت‌ها و سهام شرکت‌های غیربورسی به وجود آورنده‌ی این ارزش هستند. بنابراین برای محاسبه‌ی این ارزش باید بهای تمام شده‌ی این سرمایه‌گذاری‌ها محاسبه شود.
شرکت‌های سرمایه‌گذاری را می‌توان طبق مؤلفه‌های گوناگون به دسته‌بندی‌های متفاوتی تقسیم کرد:
1) سود نقدی: شرکت در ازای هر سهم، این بخش از سود را به صاحب سهم می‌پردازد. نرخ بازده نقدی از تقسیم سود پرداختی به هر سهم بر ارزش هر سهم حساب می‌شود.
2) عواید سرمایه‌ای: این بخش از افزایش ارزش سهام شرکت و افزایش ارزش اوراق بهادار موجود در سبد دارایی شرکت تشکیل می‌شود.
در نتیجه برای به دست آوردن بازده کل سرمایه‌گذاری در شرکت‌های سرمایه‌گذاری، مجموع این بخش را بر ارزش سرمایه‌گذاری اولیه تقسیم می‌کنیم.
شرکت سرمایه‌گذاری گروه ونگارد با 1/6 تریلیون دلار سرمایه تحت مدیریت، دومین شرکت سرمایه‌گذاری برتر جهان است که در سال 1975 تأسیس شده است و خدماتی از قبیل خدمات کارگزاری، مدیریت سرمایه، برنامه‌ریزی مالی و ... به مشتریان خود ارائه می‌دهد.
شرکت استیت استریت گلوبال ادوایزر با 12/3 تریلیون دلار سرمایه تحت مدیریت، با بیش از 40 سال سابقه، یکی از بزرگترین شرکت‌های سرمایه‌گذاری در جهان است. این شرکت با ارائه استراتژی‌های مدیریت سرمایه در زمینه‌های کسب و کار، سازمان‌ها و نهاد‌های غیرانتفاعی به مشتریان فردی و سازمانی خدمت می‌کند.
شرکت سرمایه‌گذاری فیدلیتی یا به اختصار فیدلیتی با 2/3 تریلیون دلار سرمایه تحت مدیریت، یکی از بزرگترین شرکت‌های مدیریت سرمایه است که در سال 1946 تأسیس شده است. از خدمات این شرکت می‌توان به مواردی از قبیل توصیه‌های سرمایه‌گذاری، توزیع صندوق، خدمات بازنشستگی، ارائه اوراق بهادار و بیمه عمر اشاره کرد.
به طور کلی به شرکتی که سهام مدیریتی یک یا چند شرکت دیگر را در اختیار داشته باشد هلدینگ می‌گویند(معمولاً بین 16 تا 50 درصد و معمولاً بیشتر از 33 درصد را سهام مدیریتی می‌گویند). به عبارت دیگر هلدینگ‌ها هیچ فعالیت و کسب و کاری جز مالکیت دارایی‌ها انجام نمی‌دهند. به عنوان مثال سهام شرکت جانسون و جانسون که یکی از معروف‌ترین سهام موجود در جهان است، تنها هلدینگی است که دارای سهام مالکیت 256 کسب و کار مجزا است و فعالیت دیگری آن‌گونه که تصور می‌شود ندارد.
بنابراین تفاوت شرکت‌های سرمایه‌گذاری و هلدینگ‌ها در این است که هلدینگ‌ها برای مدیریت و کنترل شرکت‌ها سهام آن‌ها را می‌خرند و بر آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند درحالی‌که شرکت‌های سرمایه‌گذاری جهت کسب سود برای سهامداران به طور مداوم سهام شرکت‌های بورسی را می‌خرند و می‌فروشند اما در مدیریت آن‌ها هیچ نقش و دخالتی ندارند. بنابراین شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهام شرکت‌های زیر مجموعه‌ی خود را در زمان کسب سود حداکثری می‌فروشند درحالی‌که هلدینگ‌ها جز در مواقع خاص سهام شرکت‌های زیرمجموعه‌ی خود را نمی‌فروشند.
برای مثال در ایران شرکت سرمایه‌گذاری غدیر یک شرکت سرمایه‌گذاری است که در بخشی از سرمایه‌گذاری‌های خود به عنوان هلدینگ عمل می‌کند.
نظرات