چند سالی است که کلمه سواد مالی بیشتر به گوش می‌رسد. به‌ویژه در وضعیت کنونی که ضرورت بیشتری پیدا کرده است.
تعاریف مختلفی در مورد سواد مالی وجود دارد، اما به‌طورکلی می‌توان چنین گفت که سواد مالی مجموعه‌ای از دانش و مهارت‌هایی است که منجر به بهینه شدن رفتار مالی فرد می‌شود.
به زبان دیگر می‌توان گفت سواد مالی توان استفاده از دانش و مهارت‌هایی است که برای مدیریت منابع مالی به کار گرفته می‌شود تا وضعیت مالی مناسبی را در طول زندگی تجربه کنیم.
همچنین یونسکو سواد مالی را این‌گونه تعریف می‌کند: توانایی مدیریت مالی خانواده، دانستن روش‌های پس‌انداز و متعادل کردن دخل‌وخرج.
این ادبیات نسبتاً جدید ، مدتی است که اهمیت بیشتری برای دولت‌ها و شهروندان پیداکرده است زیرا می‌تواند آثار بسیاری بر سلامت اقتصادی و پایداری کشورها داشته باشد.
اقتصاد ایران در حال فاصله‌گیری از یک اقتصاد دولتی و در حال حرکت به سمت یک اقتصاد بازار آزاد می‌باشد؛ در بازار آزاد درآمد از طریق قواعد و سازوکارهای رقابتی بازار انجام می‌گیرد و خبری از یک حقوق ثابت وجود ندارد. از همین رو برای موفقیت در چنین شرایطی لازم است تا قواعد حاکم بر سازوکارهای بازار آزاد را فراگیریم. تقویت هوش مالی می‌تواند موفقیت ما را در این فضای جدید یاری کند.
(برای مطالعه بیشتر در این رابطه به مطلب چشم‌انداز اقتصادی و سرمایه‌گذاری در ایران مراجعه گردد )
همچنین تصور برخی به این‌گونه است که برای اهداف خود بیش از هر چیز به درآمد بیشتر نیاز دارند و هزینه کردن آن‌ها نیاز به تغییر ندارد؛ حتی اگر شما درآمد هنگفتی داشته باشید ولی سواد مالی مناسبی نداشته باشید، به‌مرور همه سرمایه خود را به‌سرعت از دست خواهید داد. گواه این مسئله افرادی هستند که در برنامه‌های بخت‌آزمایی پول زیادی کسب کردند اما اکثر آن‌ها در فاصله کوتاهی همه مبلغ را از دست دادند.
سواد مالی می‌تواند از طریق افزایش دانش و مهارت در نگهداری و مدیریت پول باعث شود که صرفه‌جویی مالی بهتری داشته باشیم و توان مالی خود را به‌مرور افزایش دهیم تا اینکه رفاه بیشتری را تجربه کنیم.
داشتن سواد مالی مناسب مثل زیربنای یک ساختمان است. هرچه این ساختمان از پایه‌ی قوی‌تری ساخته‌شده باشد در مقابل فشارها مقاوم‌تر خواهد بود و همچنین رضایت خاطر بیشتری را به ارمغان می آورد.
سواد مالی نیز کمک می‌کند تا در مقابل بحران‌ها و شرایط سخت اقتصادی از آسیب‌های جدی در امان بمانیم؛ همچنین باعث می‌شود تا بتوانیم در شرایط عادی از رفاه بیشتری برخوردار باشیم.
در اقتصاد مفهومی به نام هموارسازی مصرف وجود دارد. این مفهوم تأکید می‌کند که برای داشتن پایداری مالی در طول عمر خود، باید مصرفتان را طوری تنظیم کنید که در تمام شرایط دچار نوسانات شدید در مصرف نشوید.
برای فهم بهتر این موضوع به تصویر زیر دقت کنیم.
این نمودار نشان می‌دهد که ما اگر بخواهیم به‌اندازه تمام درآمد خود، مصرف داشته باشیم، در طول زمان رفاه ما دچار نوسانات زیادی خواهد شد.
لذا هوشمندانه‌تر این است، زمانی که درآمدی بالاتر از سطح عادی درآمد خود داشتیم بخشی از آن را پس‌انداز کنیم تا در زمان‌های افول درآمدی مانند بحران‌ها یا دوره‌های رکود و یا زمان‌هایی که هزینه‌های ناخواسته برایمان پیش می‌آید بتوانیم آن‌ها را پوشش دهیم و افت چندانی در سطح رفاه خود تجربه نکنیم.
گرچه پس‌انداز کردن به خودی خود ایده خوبی است اما در شرایطی موضوعیت بیشتری دارد، که تورم پایینی در اقتصاد داشته باشیم. در شرایط کشور ما حداقل تا زمانی که کسری بودجه ساختاری وجود دارد به‌تناسب آن نیز تورم وجود خواهد داشت.
لذا ایده پس‌انداز کردن چندان مناسب نخواهد بود و بهتر است به فکر سرمایه‌گذاری پس‌اندازهای خود باشیم تا حداقل در طول زمان ارزش خود را حفظ کرده باشند و نیز با افزایش دانش خود این زمینه بتوانیم سود کسب کنیم.
همچنین گفتن این نکته ضروری است که هرچه در سال‌های ابتدایی کار خود، مصرف کمتری داشته باشید و به سرمایه‌گذاری بیشتر بپردازید، در سال‌های بعد می‌توانید از بازده این سرمایه‌گذاری‌ها استفاده کرده و به‌مرور مصرف خود را افزایش دهید.
برای مثال در سال‌های ابتدایی کسب‌وکار خود می‌توانید 50 درصد از درآمد خود را مصرف کنید و با سرمایه‌گذاری آن در سال‌های آتی مصرف خود را بالاتر برده و به 70 تا 80 درصد برسانید.
همچنین توصیه می‌کنیم هیچ‌گاه بیش از 80 درصد از درآمد خود را مصرف نکنید تا برای مواقع ضروری اطمینان خاطر بیشتری داشته باشید.
اما اکنون طبیعتاً این سؤال برایتان پیش می‌آید که روی چه چیزی سرمایه‌گذاری کنیم؟ و یا چگونه دانش خود را در سرمایه‌گذاری افزاش دهیم؟
سرمایه‌گذاری زمینه‌های مختلفی را در برمی‌گیرد که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر است:
ازآنجایی‌که معمولاً سرمایه‌گذاری را امری مالی می‌دانیم ممکن است این عبارت کمی عجیب به نظر برسد؛ اما بعضی سرمایه‌گذاری‌ها به‌طور غیرمستقیم بر افزایش درآمد تأثیر خواهند داشت.
این نوع سرمایه‌گذاری از بهترین انواع آن به‌حساب می‌آید زیرا در هر فعالیتی اولین و مهم‌ترین سرمایه‌ای که هر انسانی دارد وجود خودش است، که می‌تواند خلق ارزش کند.
در اقتصاد سرمایه به چهار بخش تقسیم می‌شود: سرمایه اقتصادی، سرمایه انسانی، سرمایه اجتماعی و سرمایه نمادین. تحقیقات بسیاری نشان می‌دهند که مؤثرترین عامل در رشد اقتصادی، سرمایه انسانی است و ارتقا و توسعه آن بیش از سرمایه‌های دیگر بازدهی خواهد داشت.
سرمایه‌گذاری روی خود می‌تواند شامل افزایش یا تقویت مهارت‌های کاری ما همچون مطالعات بیشتر درزمینهٔ شغلی خود، یادگیری نرم‌افزارهای مرتبط، یا مهارت‌های شخصی ازجمله مهارت تعامل با دیگران باشد.
توسعه کسب‌وکار لزوماً به معنای افزایش فروش و گسترش مقیاس آن نیست. توسعه گاهی می‌تواند در نحوه فعالیت کسب‌وکار باشد به‌طوری‌که با استفاده از فرآیند یا ابزارهای جدید در وقت یا سایر هزینه‌ها صرفه‌جویی شود.
مثال معروف آن نیز ایجاد خط تولید متحرک برای خودروها می‌باشد که تویوتا اولین بار آن را راه‌اندازی کرد؛ حرکتی انقلابی که زمان مونتاژ را از 12 ساعت به یک ساعت و نیم کاهش داد و موجب سودآوری بسیاری برای این شرکت شد.
از راه‌های دیگر سرمایه‌گذاری در توسعه کسب‌وکار می‌تواند استفاده از ابزارهای نوین بازاریابی، همچون بسترهای فنّاورانه، برای مثال بستر اینترنت و امکانات متنوعی که در آن وجود دارد می‌تواند در گسترش بازاریابی کمک شایانی به کسب‌وکارها نماید.
هم‌اینک شما می‌توانید با یک برنامه مناسب بازاریابی دیجیتال و هزینه‌ای بسیار کمتر از هزینه‌های رایج بازاریابی نتایج قابل‌توجهی کسب نمایید.
توجه به ترندهای (روندهای کاری روبه گسترش) موجود نیز می‌تواند زمینه دیگری در این حوزه به شمار رود. ترندهایی که در بلندمدت بر شرایط کسب‌وکار اثر می‌گذارند و یا ترندهایی که بسته به شرایط در بازه‌های زمانی کوتاه‌تر ایجاد می‌شوند، بسترهای مناسبی برای سرمایه‌گذاری هستند.
یکی از مهم‌ترین ترندهای موجود در کشور ما، همه‌گیر شدن تکنولوژی است. در این زمینه یکی از اتفاقات مهم پیش رو اینترنت اشیاء(IOT) می‌باشد. سرمایه‌گذاری روی بردن کسب‌وکارهایمان به این سمت‌وسو و سوار شدن بر موج این ترندها می‌تواند شما را در حوزه کسب‌وکارتان پیشتاز کند.
با توجه به تغییراتی که در وضعیت اقتصاد کلان کشور در دهه اخیر رخ داد (دهه 90 آنچه بر اقتصاد ایران گذشت) وضعیت اقتصادی جدیدی در حال حاکم شدن بر کشور است، که تا حدی در مطلب چشم‌انداز اقتصادی و سرمایه‌گذاری در ایران به توضیح آن پرداخته شد.
از مهم‌ترین این زمینه‌های در حال ظهور می‌توان به استارت‌آپ‌ها اشاره کرد. استارت‌آپ‌ها در اکثر زمینه‌ها قابلیت اجرا دارند و سرمایه‌گذاری روی آن‌ها می‌تواند بسیار سودآور باشد. این کسب‌وکارها به علت قابلیت مقیاس‌پذیری بالایی که دارند می‌توانند سودهایی رؤیایی به ارمغان بیاورند.
شاید بازارهای مالی را بتوان پرطرفدارترین زمینه سرمایه‌گذاری این روزها به شمار آورد. تورم بالای دو سال اخیر عامل اصلی رشد در بازارهای مالی بوده است؛ به‌طوری‌که شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در سال 98 بازدهی 188 درصدی را به ثبت رسانید.
هرکدام از این بازارها ویژگی‌های خاص خود را دارند و هر شخصی با توجه به اهداف سرمایه‌گذاری خود آن‌ها را انتخاب می‌نماید. برای آشنایی با این بازارها می‌توانید به دوره رایگان آموزش همگانی سرمایه‌گذاری مراجعه کنید.
اما در بین این بازارها، بورس عمومیت بیشتری دارد و با ویژگی‌های مختلفی که طی چند سال اخیر به آن اضافه شده ، سلایق و انگیزه‌های متفاوتی را پوشش می‌دهد.
در بازار بورس افراد ریسک گریز که به دنبال سودی مطمئن و بیشتر از بانک‌ها هستند می‌توانند اقدام به خرید اوراق خزانه اسلامی(اخزا) و یا سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت نمایند.
(برای مطالعه بیشتر مراجعه شود به مطلب راه‌های سرمایه‌گذاری کم ریسک با سود مطمئن)
همچنین برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به مطلب عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهام در 10 ماهه اول سال 98 مراجعه کنید.
از دیگر قابلیت‌های موجود در بورس خرید سکه از طریق گواهی آن و یا سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا می‌باشد که برای اطلاع بیشتر در این باره می‌توانید به مطلب خرید طلا در بورس؛ دلیل و نحوه معامله طلا در بورس اوراق بهادار مراجعه نمایید.
اما اگر تا حدی ریسک‌پذیر هستید می‌توانید به سرمایه‌گذاری در سهام نیز فکر کنید. البته این کار، دانش و مهارت بیشتری می‌طلبد و شما می‌توانید با مطالعه و یا شرکت در دوره‌های آموزشی باتوجه به نیازتان توان خود را در این زمینه افزایش دهید.
در آکادمی فیندو نیز روند آموزش موردنیاز در بورس از ابتدا و به‌طور پیوسته در قالب دوره‌های مختلفی وجود دارد و در صورت تمایل می‌تواند به آن‌ها مراجعه کنید.
بازار ارزهای دیجیتال نیز به علت ماهیت و ویژگی‌هایشان چند سالی است که مورد استقبال سرمایه‌گذاران قرار گرفته است؛ که در دوره رایگان آشنایی با بازار ارزهای دیجیتال می‌توانید اطلاعات جامعی در این زمینه کسب نمایید.
بازار ملک به علت حجم بالای نقدینگی که نیاز دارد و همچنین دلایل دیگر، در حال تبدیل به یک بازار مصرفی است. دراین‌باره در مطلبی با عنوان دورنمای بازار ملک؛ رکودی فراتر ازآنچه هست! به توضیح مفصل پرداخته شده است.
جمع بندی
سواد مالی از مقولاتی است که نیاز به آن روزبه‌روز افزایش می‌یابد و فراگیری آن را هرچه زودتر آغاز کنیم، زودتر نیز نتایج آن را در زندگی خود خواهیم دید. این امر می‌تواند نظم بیشتری به شرایط مالی ما دهد، و ما را در راستای اهدافمان یاری نماید.
.jpg)
نظرات