اگر چه این روزها بازار سرمایه و فعالان آن حال و روز خوشی ندارند اما اهمیت درک شرایط فعلی را نباید نادیده گرفت و سرمایه‌گذاران بایستی نسبت به شرایطی که در آن هستند واقف باشند. بر همین اساس، در ادامه سعی داریم از منظر تکنیکال و بنیادی وضعیت کلی بازار بورس را مورد بررسی قرار دهیم.

به‌دلیل آشنایی اکثر فعالان بازار بورس با تحلیل تکنیکال در ابتدا به بررسی روند تکنیکال دو شاخص شاخص کل و هم‌وزن و بررسی شرایط ارزش معاملات خواهیم پرداخت.

 

شاخص کل کماکان نزولی، اما نزدیک حمایت!

در ابتدا به‌دلیل تاثیرگذاری معاملات نمادهای بزرگ بر سایر نمادها با بررسی تکنیکال شاخص کل آغاز خواهیم کرد. تصویر زیر روند این شاخص را در تایم فریم روزانه نشان می‌دهد.

نزولی بودن شاخص کل در شرایط فعلی از 3 منظر قابل بررسی می‌باشد:

• بررسی رفتار کانالیزه

نمودار شاخص کل از 8 شهریور ماه در قالب کانالی نزولی با برخوردهای معتبر در حال نوسان رو به پایین است. این کانال 100 روزه با تعداد برخوردهای مناسب نشان از روند نزولی کوتاه مدت در شاخص کل دارد.

محدوده حمایتی بسیار مهمی را در کف این کانال نزولی در محدوده 1 میلیون و 250 هزار واحد خواهیم داشت که همپوشانی دو حمایت استاتیک و داینامیک است.

• بررسی سیستم معاملاتی PTM  (آرایش میانگین‌های متحرک)

همانطور که در تصویر مشخص است اندیکاتور میانگین متحرک سریع (با تناوب 20 روزه و قرمز رنگ) در قسمت زیرین اندیکاتور میانگین متحرک کند (با تناوب 50 روزه و آبی‌رنگ) قرار گرفته است و هر دو رو به پایین در حرکت هستند که تایید کننده روند نزولی هستند.

• بررسی موج اصلی  

اگر ریزش شاخص کل از سقف تا کف 1 میلیون و 100 هزار واحد را بعنوان موج نزولی تصور کنیم حرکت رشدی شاخص کل تا حوالی 1 میلیون و 600 هزار واحد موجی صعودی بوده و در حال حاضر با توجه به اصلاح بیش از 50 درصد نسبت به آن موج، در یک موج نزولی جدید هستیم که محدوده حمایتی مهم 1 میلیون و 280 هزار واحد را بعنوان سطح 8/61% فیبوناچی پیش رو خواهیم داشت.

بررسی هر 3 روش بیان شده به ما نشان می‌دهد که شاخص کل نشانه‌های صعودی بودن در خود ندارد اما به محدوده‌های حمایتی مهمی نزدیک خواهد شد که می‌شود در آن محدوده‌ها انتظار بازگشت را داشته باشیم.

1280000، 1250000 و 1230000 واحد محدوده‌های مهمی هستند که در صورت از دست رفتن آن‌ها در شاخص کل بایستی منتظر اصلاح تا کف تاریخی 2 ساله یعنی 1100000 واحد باشیم.

مقایسه شرایط شاخص کل در سال 1393 و 1400

با توجه به شباهت رشد بازار بورس در سال 92 و 99 بسیاری از فعالان بازار سرمایه معتقدند اصلاح فعلی بازار سرمایه تا حد زیادی مشابه شرایط سال 93 است که در ادامه قصد داریم مقایسه‌ای از نمودار این دو بازه زمانی داشته باشیم:

همانطور که در تصویر مشخص است فارغ از مقایسه شرایط بنیادی بازار در دو سال 1393 و 1400 از نظر نموداری رفتار شاخص کل در این 2 اصلاح بزرگ بشدت مشابه بوده و ممکن است در صورت واکنش شاخص کل به محدوده‌های حمایتی یاد شده و البته خروج از کانال نزولی کوتاه مدت مجدداً شاهد رفتار مشابهی از شاخص کل باشیم و سقف تاریخی شاخص کل تا چند ماه آتی در دسترس باشد!

شاخص هم‌وزن، نیمه بحرانی!

در ادامه برای بررسی وضعیت کلی بازار سهام نگاهی به روند تکنیکالی شاخص کل‌ هم‌وزن خواهیم داشت. برخلاف شاخص کل، شاخص هم‌وزن کف یک سال اخیر خود را شکسته است.محدوده‌های حمایتی که می‌توان برای این شاخص در نظر داشت به‌ترتیب سطح 38.2درصدی اصلاحی فیبوناچی (سطح 342هزارواحدی) و محدوده 323 الی 326هزارواحدی این شاخص است. محدوده 18 الی 21درصدی اندیکاتور RSI در پیش روی این شاخص است که می‌تواند سدی پیش روی اصلاح بیشتر آن باشد.

در نهایت باید گفت باتوجه به روند تکنیکی این شاخص‌ها انتظار برگشت بازار در روزهای آینده وجود دارد و بازار با برخورد به سطوح حمایتی مهم خود چندان فاصله نداشته و در روزهای آینده به آن‌ها برخورد خواهد کرد؛ اما پیش‌بینی اینکه واکنش بازار به این سطوح چه خواهد بود نیازمند بررسی از جوانب دیگر مانند ارزش معاملات و مسائل بنیادی می‌باشد.

P/E TTM بازار

نمودار بالا P/E TTM بازار را در دو سال اخیر نشان می‌دهد؛ این نسبت که در دوران اوج خود به 37 واحد رسیده بود با سرعت زیادی اصلاح را در پیش گرفته و مجدد به زیر 10 رسیده و عدد 8 را نشان می‌دهد؛ یعنی سطحی که در دی‌ماه سال 1398 در آن قرار داشته است. جالب است بدانید که میانگین 11ساله این نسبت نیز برابر با 8 واحد بوده و برابری این نسبت با میانگین 11 ساله اتفاق خوبی برای بازار است.

بنابر آخرین پیش‌بینی تحلیلگران P/E Forward بازار نیز در حال حاضر در محدوده 7 قرار دارد که با توجه به افزایش آرام نرخ دلار نیمایی به سطوح بالای 24 هزار تومان می‌توان به ارزندگی بازار اشاره داشت.

باتوجه به بررسی‌های بالا می‌توان گفت بازار از منظر بنیادی نیز پتانسیل رشد از محدوده‌های فعلی را دارد؛ اما چرا بازار با افزایش تقاضا مواجه نمی‌شود؟

ارزش معاملات، کلید واژه رونق یا رکود بازار!

برای بررسی وضعیت گردش نقدینگی در بازار نیاز به تعریف یک شاخص جدید داریم. در ادامه یک میانگین متحرک 20 روزه بر ارزش معاملات خرد اعمال کرده و رابطه میان حرکت شاخص با این میانگین را بررسی خواهیم کرد.

در تصویر بالا ستون سبز رنگ، ارزش معاملات خرد، نمودار خطی قرمز، میانگین متحرک 20روزه اعمال شده در آن و در نهایت نمودار خطی آبی رنگ شاخص کل را نمایش می‌دهد.

نکته اول قابل توجه از این نمودار رشد ارزش معاملات همگام با رشد قیمت‌هاست؛ به عبارتی دیگر در کف‌های قیمتی به یکباره ارزش معاملات خرد افزایش نمی‌یابد بلکه هرچه تقاضا بیشتر می‌شود و قیمت‌ها بالا می‌رود گردش نقدینگی نیز بیشتر می‌شود؛ لذا انتظار این را نداشته باشیم که در کف‌های قیمتی شاهد ارزش معاملات عجیب در بازار باشیم.

نکته دیگری که از نمودار برداشت می‌شود این است که هرگاه ارزش معاملات خرد در زیر میانگین 20روزه خود قرار می‌گیرد شاهد افت بازار هستیم و زمانی که ارزش معاملات در بالای این میانگین قرار می‌گیرد رشد بازار محتمل است.

در شرایط فعلی ارزش معاملات به کف خود نزدیک است و همزمان میانگین متحرک آن نیز کاهش یافته است. پیش‌بینی می‌شود در صورت واکنش شاخص کل به محدوده‌های حمایتی خود ارزش معاملات نیز افزایش یافته و ضمن شکست میانگین متحرک خود آماده رشدی جدید شود.

جمع‌بندی

با بررسی جمیع موارد یاد شده در تحلیل بالا در حال حاضر شرایط کلی بازار نشانه‌های صعود را نمایان نکرده است اما در روزهای آتی با توجه به رسیدن به محدوده‌های حمایتی مهم، ارزندگی بازار با توجه به فاکتورهای بنیادی و رشد احتمالی ارزش معاملات می‌توان انتظار واکنش و بازگشت را در معاملات داشت.

سهامدارانی که در روزهای گذشته زیان شناسایی کردند و در حال حاضر نقد هستند بایستی آماده باشند تا در روزهای آتی در صورت بازگشت کلیت بازار خریدهای خوبی را در محدوده‌های حمایتی انجام دهند. سهامدارانی نیز که تا اینجا صبوری به خرج دادند طبیعتا در محدوده‌های فعلی زمان مناسبی جهت خروج نیست و ترجیحاً پس از تعیین تکلیف نسبت به محدوده‌های حمایتی یاد شده تصمیم لازم را اتخاذ نمایند.